Kult Matki Bożej sięga II wieku chrześcijaństwa, a jego rozkwit przypada na czas średniowiecza. Maryję czczono jako Matkę Boga, Królową i Matkę państw, narodów, miast, zakonów, organizacji religijnych i świeckich oraz Matkę każdego człowieka. Prawda o miłosierdziu Maryi rozwijała się najpierw na Wschodzie, potem przejął ją Kościół na Zachodzie, który stopniowo rozwijał ją, pogłębiał i nadał jej własną formę widoczną w kulcie i ikonografii. W końcu XVIII i w XIX wieku następuje zmierzch idei Mater Misericordiae, lecz w naszych czasach wraz z rozwojem kultu Miłosierdzia Bożego wzrasta również kult Matki Bożej Miłosierdzia i pogłębia się refleksja teologiczna związana z tym tytułem Maryi, o czym najdobitniej świadczy encyklika Jana Pawła II „Dives in misericordia”, a także powstające na wydziałach teologicznych prace magisterskie poświęcone temu zagadnieniu.
